İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesine İlişkin Notlar

İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesine İlişkin Notlar

Merkez Bankasının 16 Ocak 2020 tarihli İhracat Genelgesi’ne “Hazine ve Maliye Bakanlığının 31.12.2021 tarihli talimatı ile “ İhracat Bedellerinin Merkez Bankasına Satışı” başlığı ile Ek Madde 1, ilave edilmiştir.

Bu maddeye göre, “Bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren İhracat Bedeli Kabul Belgesi (İBKB) veya Döviz Alım Belgesi (DAB)’ne bağlanan ihracat bedellerinin %25’i İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılır. Bu bedeller bankaca, Merkez Bankası tarafından ilan edilen ve işlem günü için geçerli döviz alış kuru üzerinden aynı gün Merkez Bankasına satılır ve Merkez Bankasının banka nezdindeki hesabına aktarılır. Söz konusu tutarın tam karşılığı banka tarafından ihracatçıya Türk Parası olarak ödenir.” şeklindedir.

Devamında Merkez Bankası “ İhracat Genelgesinin Ek 1’inci maddesi kapsamında T.C. Merkez Bankasına yapılacak Döviz Satışına İlişkin Uygulama Talimatını” 03.01.2022 tarihinde yayımlamıştır. Bu uygulama talimatına göre;

İhracat Bedeli Kabul Belgesi (İBKB) veya Döviz Alım Belgesine (DAB) bağlanan ihracat bedeli dövizin %25’i düzenlendiği tarihteki döviz kuru üzerinden Merkez Bankasına satılmak üzere İBKB veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılır.

İhracat genelgesine göre sadece ABD Doları, Euro ve İngiliz Sterlini cinsinden İBKB veya DAB’a bağlanan ihracat bedeli dövizler uygulama talimatı kapsamında olacaktır. Diğer döviz türleri kapsama dahil değildir.

Bu uygulama 3 Ocak 2022 tarihinden itibaren başlamıştır.

16.01.2020 tarihli ihracat Genelgesi ile aşağıda sayılan ihracat işlemleri bu uygulamadan istisna edilmiştir.

• Hizmet ihracatı,
• Transit ticaret,
• Türkiye’de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satış,
• Mikro ihracat,
• Serbest bölge işlem formu kapsamında gerçekleştirilen 5.000 USD veya eş değer TL’yi geçmeyen ihracat işlemlerinde bedellerinin tamamı ile,
• Genelge ekinde yer alan ülkelerden(Ek 3) Azerbaycan, Cezayir, Fas, Kazakistan, Mısır, Özbekistan, Tunus, Türkmenistan, Ukrayna ve Yemen’e yapılan ihracat işlemlerinde bedellerin yüzde ellisinin tasarrufu serbesttir.

Yine İhracat Genelgesine göre, “her bir gümrük beyannamesi” itibariyle 30.000 USD’ye kadar ihracat hesapları doğrudan bankalarca terkin ettirilir. İhracata aracılık eden bankalar kambiyo mevzuatı açısından 30.000 USD altında kalan bedelli ihracatlar ile ilgilenmemekte, sistem ihracat beyannamesini otomatik olarak kapatmaktadır. Aracı banka 30.000 USD tutarı üzerindeki ihracat beyannamelerinin kapatılıp kapatılmadığını sorgulamakta olup olumsuz durumda vergi dairesine bildirimde bulunmaktadır.

İhracat bedelinin en az %80’nin satılması (DAB’a bağlanması) zorunluluğu kaldırılmıştır. 31.12.2019 tarihli Resmi Gazete ’de yayımlanan “İhracat Bedelleri Hakkında” 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ No:2018-32/48 ile ihracat bedelinin %80’ini bozdurma zorunluluğu sona ermiştir. Bundan böyle ihracat bedelinin ihracat tarihinden itibaren 180 gün içinde yurda getirilmesi ve %25’i tutarında Merkez Bankasına satılması yeterli olacaktır.

Yer alan son düzenlemeler ile bankalarca ihracat bedellerinin yurda getirildiğine dair,

“Döviz Alım Belgesi (DAB)” uygulaması sona ermiş, bunun yerine “İhracat Bedeli Kabul Belgesi (İBKB)” uygulamasına geçilmiştir.

İhracat bedellerinin nakit olarak yolcu ile beraber yurda getirilmesi halinde Nakit Beyan Formu(NBF)’nun gümrük idarelerine beyan edilmesi gerekir.

İhracat Genelgesinin Ek 2’de yer alan ülkelere (Afganistan, Angola, Belarus, Benin, Cibuti, Etiyopya, Fildişi Sahili, Filistin, Gabon, Gana, Gine, İran, Kamerun, Kenya, Kırgızistan, Kuzey Kore, Küba, Liberya, Lübnan, Moldova, Nijerya, Senegal, Somali, Sudan, Suriye, Suudi Arabistan, Tacikistan, Tanzanya, Venezuela) yapılan ihracatlara ait bedellerin yurda getirilmesinde istisna tanınmıştır. Bir diğer ifade ile, 32 Sayılı Karara İlişkin İhracat Bedellerinin Hakkında Tebliğ No: 2018-32/48’in Madde 3’deki ihracat bedellerinin yurda getirilmesi koşulları aranmaz.

Tayin edilen sürelerde ihracat bedelini yurda getirmeyenler, yurda getirmekle yükümlü olunan ihracat bedellerinin %5’i kadar idari para cezasıyla cezalandırılırlar.

Yeminli Mali Müşavir

MEHMET AKARDERE