ÇALIŞAN PERSONELİN, HERHANGİ BİR NEDENDEN DOLAYI GELEN HACİZ YAZISI İŞVERENE ULAŞTIĞINDA İŞVEREN NE YAPILMALI?

ÇALIŞAN PERSONELE, HERHANGİ BİR NEDENDEN DOLAYI GELEN HACİZ YAZISI İŞVERENE ULAŞTIĞINDA İŞVEREN NE YAPILMALI?
 

       İşverenin uhdesine çalışan personelin her hangi bir borçtan dolayı maaşı ve diğer istihkakları için İcra Müdürlüğü’nden gelen icra müzekkeresinde belirtilen kişi iş yerinizde halen çalışıyor olabilir, daha önce çalışmış ve ayrılmış olabilir veya hiç çalışmamış olabilir. Her durumda da İcra Müdürlüğü’ne cevap verilmesi gerekir.

    Maaş haczi tebligatı alan işverenin yapması gereken; Maaş haczini tebliğ tarihinden itibaren çalışanına maaş ödemesi yaparken icra müdürlüğünün koyduğu oranda maaşını kesip, kesmiş olduğunuz tutarı icra dosyasına yatırması gerekmektedir. Haciz yazısını alan işveren, 7 gün içerisinde haczin icra edildiğini ve maaş ücretinin miktarını icra dairesine bildirmeye ve borç bitinceye kadar borçlunun maaş ücretinin gerekli miktarını hemen icra dairesine yatırmaya mecburdur.

    Aksi halde, İcra ve İflas Kanunu'nun açık hükmü gereğince; kesemedikleri veya ilk vasıta ile gönderemedikleri para ayrıca mahkemede hüküm alınmasına gerek görülmeden icra dairesince ücretlerinden ve sair mallarından tahsil edilir. İcradan size maaş haczi yazısı geldiğinde öncelikle gelen tebliğ zarfının üzerine tebligatın geliş tarihini yazınız. Tebligatın üzerine tebliğ tarihini yazmanızın sebebi hukuktaki süreleri kaçırmamanızdır. Maaş haczinde tebligatı aldıktan sonra 7 gün içerisinde ilgili icra dairesine cevap yazısı yazmanız gerekecektir. Aksi takdirde yukarıdaki cezai işlem geçerlidir.

   İşverenler için gelen haciz yazılarının tebliğ tarihi çok önemlidir. Cevap yazısı, icra kesinti emrinin elinize ulaştığını, kişinin bilgilerini, ücretinin ne olduğunu, kişinin sırada hali hazırda kesilmekte olan başka icrası yok ise bu emre istinaden maaşın ¼’ünün kesilmeye ve belirteceğiniz tarihte gerekli IBAN numarasına yatırılacağını içermelidir. Eğer kişinin birden fazla icrası var ise tek tek bunların hangi icra dairelerine ait olduğunu ve geleninde sıraya konacağını, diğer haciz ödemelerin bitiminde kesintinin başlanacağı bilgilerini içermelidir. Maaş haczini tebliğ aldığınız tarihten itibaren çalışanınıza maaş ödemesi yaparken icra müdürlüğünün koyduğu oranda maaş kesintisi uygulayıp kesmiş olduğunuz tutarı icra dosyasına yatırmanız gerekmektedir,

   Eğer müzekkere gönderilen kişi işten ayrılırsa ya da çalışmıyor ise bunun da yine aynı şekilde ilgili icra dairesine yazılı bir şekilde bildirilmesi gerekmektedir. Bu gibi yazışmaları 2 nüsha halinde iadeli taahhütlü yapmak, gerekli evrakları kayıt altında tutmak açısından daha sağlıklıdır. İşveren şahıs ise işverenin kendisi ya da avukatı, işveren şirket ise şirketi temsile yetkili kişi veya şirket avukatı tarafından maaş haczi cevabı verilebilir. İlgili personele gönderilecek cevabi yazılar kesinlikle iadeli posta yolu ile olmalıdır.  Eğer kesinleşmiş bir icra takibi varsa ve hakkında takip bulunan kişi SGK kayıtlarında çalışıyor görünüyorsa ve alacaklı maaş haczedilmesini talep etmişse, bu haczin engellenmesi mümkün değildir. Bu haczin kaldırılmasının ilk yolu, hacze konu olan borcun ödenmesidir. Bunun dışında, alacaklı ile veya avukatı ile anlaşma yapıp, başka bir şekilde borcu ödemek konusunda anlaşma sağlanırsa, alacaklının veya avukatının talebi ile maaş haczi kalkabilir.

   İcra ve İflas kanunu 83 Maddesinde her tür ücret maaş ve ödenek kısmen haczedilebilir denmiştir. İş Kanunu 35.Maddesi ile işçilerin aylık ücretlerinin ¼’ünün fazlasının haczedilemeyeceği düzenlenmiştir. Nafaka kesintileri ise istisnai durum olup bu 1/4 oranını ortadan kaldırır. Eğer bir nafaka tahsili söz konusu ise borcun tamamı işveren tarafından kesilip icra dairesine yatırılmalıdır. Dikkat edilmelidir ki; nafaka alacağına yönelik bu istisna; aylık olarak ödenen tutara ilişkindir ve birikmiş nafaka borçları da yine 1/4 orandan fazlasının haczedilemeyeceği genel kuralına tabidir.

        Nafaka alacakları açısından da, yine birikmiş nafaka alacağı için değil ancak güncel aylık nafaka için emekli maaşlarından da kesinti yapılabilir. Hak edilen yevmiye tutarı gibi ikramiye de ücretten sayılacağından bu paranın da 1/4`ü haciz edilebilir. İhbar tazminatı, kıdem tazminatı, izin ücretleri gibi ödentilerin ücretten sayılacağına ilişkin yasada bir hüküm bulunmadığından, bu ödentilerin tamamı haciz edilebilir. Ancak asgari geçim indirimi, devlet tarafından vazgeçilen vergi tutarı olduğundan, ücret olarak kabul edilemez. Dolayısıyla asgari geçim indirimi tutarının ücret ve tüm ek gelirler kapsamında haczinin mümkün değildir.

   Çalışana birden fazla icra gelmesi durumunda; İcra yazıları geliş tarihlerine göre sıraya konularak, sırada olan haczin borç tutarı, personelin aldığı maaş bilgisi ve kesintinin yapılmaya başlandığı tarih belirtilerek, elden veya iadeli taahhütlü olarak icra müdürlüklerine her biri için ayrı bilgi verilir. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe, sonraki haciz için kesinti yapılamaz

   Çalışan ücretsiz izne ayrılması durumunda, o ay içerisinde hiç çalışması yok ise ücreti hiç hesaplanmayacak dolayısıyla borç tutarı o ay için tahsil edilemeyecektir. Personelin işine geri dönmesi ve bordrolarının hesaplanmaya başlaması ile icra/nafaka kesintilerine de devam edilecektir. İcra dairesine bir bildirimde bulunulmasına gerek yoktur. Ayın bir kısmında ücretsiz izinde olan bir personel için ise tahakkuk eden ücretinden yasal sınırları içerisinde icra/ nafaka kesintisi yapılabilecektir.

   Çalışan personelin icra kesintileri devam ederken icra borcunu kendisi toplu ödeme ile kapatan çalışan personel öncelikle bu durumu iş yerlerine bildirmelidir. İcra ödeme işleminin son bulması için personelin iş yerine icra fek yazısı iletmesi gerekmektedir. Ödeme yapılarak icra kesintilerinin son bulduğunun icra fek yazısı ile bildirilmesi ile icra kesintilerine devam edilmez. İcra dairesine bir yazı ile bildirimde bulunulmasına gerek yoktur. Daha sonra icra dairesi tarafından icra kesintisini gerçekleştiren işyerine borcun kapandığına dair bir yazı iletilecektir. İcra borcu biten kişiler için de yine icra dairesine bu ödemenin toplamının bittiğine dair bilgi yazısı yazılır. İcra dairesi dosya masrafları ve borcun kapatılmadığı süreç için ek ücret isteyebilir. Bu meblağ da aynı şekilde kesilir.

            Şayet; borç, çalışanın borcunu vaktinden evvel tüm şekilde kapatması halinde icra dairesinden borcun bittiğine dair yazı istenir. Yazının gelmesi üzerine kesintiye son verilir.

                                                                                                                                                 Hasan Basri ÖZKAN