COVİD 19’DA ÜCRETSİZ İZİN
ASR'de GÜNDEM
COVİD 19’DA ÜCRETSİZ İZİN
COVİD 19’DA ÜCRETSİZ İZİN
Dünya genelinde ve ülkemizde görülen Yeni tip covid.19 salgını nedeniyle Ülke genelinde sokağa çıkma yasağı ilan edilmemiş olsa da durumun ciddiyeti nedeniyle nüfusun yüzde 80’inden fazlası evlerine kapandı, ayrıca bazı sektörlerde faaliyet gösteren işyerleri geçici bir süre için kapatıldığı gibi, salgının yayılmaması nedeniyle genelgeler ile birçok işyeri de çalışmalarına ara vermek zorunda kaldı veya çalışmalarını azalttı. Bu nedenle de birçok işyeri çalışanını ücretsiz izne gönderdi veya gönderiyor.
İşverenler üretim karşılığında para kazanmak, bir gelir elde etmek için üretim tesisi açarak ve mal – hizmet üretmekteyse aynı şekilde işçiler de geçimlerini sağlamak ailelerine bakmak için para kazanmak için işyerlerinde çalışmakta, işverenin mal – hizmet üretimine katkıda bulunmaktadır.
İşveren işçisini kabul etmediği sürece işveren onu tek taraflı karar alarak ücretsiz izne ayıramaz, 4857 sayılı İş Kanunu işverene bununla ilgili ayrıcalık tanımamıştır. Diğer taraftan durum böyle olmakla birlikte, şu an olağanüstü bir durum söz konusu olduğundan, dolayısıyla işyerini geçici olarak kapatan, mal ve hizmet üretimine geçici olarak ara veren işveren, bu nedenle işçi çalıştıramayacaksa, işçinin de kabul etmesi halinde onu ücretsiz izne gönderebilir. İşveren ücretsiz izne göndermek istediği halde işçi bunu kabul etmezse bu durumda işveren işçinin iş akdini 4857 sayılı İş Kanununun 25/III. maddesine istinaden feshedebilir yani işçiyi işten çıkarabilir. Çünkü söz konusu maddede; “İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması” işveren açısından haklı fesih (işten çıkarma) sebebi sayılmıştır.
Bu maddeye istinaden işçiyi işten çıkaran işveren ihbar süresine uymak zorunda olmadığı gibi ihbar tazminatı da ödemek zorunda değildir. Ancak işçi bir yıllık çalışma süresini doldurmuşsa işverenin işçiye kıdem tazminatı ödemesi gerekir. Bu maddeye istinaden işten çıkarılan işçinin işten çıkış kodunun SGK’ya 27 (İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih) olarak bildirilmesi gerekir. Bu kodla işten çıkarılan işçi eğer diğer şartları da taşıyorsa işsizlik maaşı alabilir. Bununla birlikte işverenin bu şekilde işten çıkardığı işçi sayısı 9 kişiden fazla olursa, toplu işçi çıkarma kapsamına girebileceğinden, bu konuda İŞKUR ile görüşüp ardından işverenin işçi çıkarma yoluna gitmesi gerekir.
COVİD 19 nedeniyle içinde bulunduğumuz olağanüstü durum nedeniyle işyerinde geçici olarak çalışmaya ara veren veya çalışmayı azaltan işverenler, işçisini ücretsiz izne gönderme veya işten çıkarma yerine, İŞKUR’dan kısa çalışma ödeneği adı altında işçileri için maaş desteği alma yoluna gidebilir.
Sonuç olarak COVİD 19 yeni tip koronavirüs salgını dünyada olduğu gibi Ülkemizi de olumsuz etkiledi, bu sürecin ne kadar süreceği bundan sonra da ne derece etkileyeceği, bu etkinin ne kadar süreceği henüz belli değil, çünkü ortada sonucu kestirilemeyen bir durum söz konusu. Binaen bu süreçte kişisel, sıradan basit hesapların bir tarafa bırakılması, konuya insani ve vicdani yönden yaklaşılması büyük önem arz etmektedir
Bu durum neticesinde işverenlerin, gerekse çalışanların karşılıklı feragat, fedakarlık içerisinde hareket etmesi, imkanı ölçüsünde işverenlerin varsa birikimlerinden bir kısmını kaybetmeyi göze alması ve işçisini ortada bırakıp mağdur etmemesi,
İŞKUR tarafından üç aya kadar sağlanan ve Cumhurbaşkanınca altı aya kadar uzatma yetkisi olan kısa çalışma ödeneği imkanından yararlanması, işyerinde üretim bir süre durmuş veya azalmış olsa da işçisini mağdur edecek şekilde onun ücretinden kesinti yapmaması, varsa birikimlerinden karşılaması gerekir. Aynı şekilde işçinin de işverenin durumunu ve şartları dikkate alarak imkanı olduğu, durumu elverdiği ölçüde işyerindeki çalışmanın , faaliyetin azalmasına bağlı olarak işverenin ücretlerde ve ödemelerde indirime gitmesinin sorun yapmaması gerekir.
Hasan Basri ÖZKAN
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
Haberler
PART TİME ÇALIŞAN ÖĞRENCİLERİN VE DİĞER ÇALIŞANLARIN SGK ‘DAN SAĞLIK YARDIMI HAKKI
LİSEDEN VE ÜNİVERSİTEDEN MEZUN OLAN ÖĞRENCİLERİN GENEL SAĞLIK SİGORTA PRİMLERİNİN DURUMU
SEBEPSİZ İŞE DEVAMSIZLIKTA İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ
10 - 16 MAYIS ENGELLİLER HAFTASINDA ENGELLİ VERGİ İNDİRİMİ UYGULAMASI