ÇALIŞTIKÇA EMEKLİ MAAŞI DÜŞÜYOR
ASR'de GÜNDEM
ÇALIŞTIKÇA EMEKLİ MAAŞI DÜŞÜYOR
ÇALIŞTIKÇA EMEKLİ MAAŞI DÜŞÜYOR
5510 sayılı kanunda yapılan değişiklik ile birlikte 2008 yılı sonrasında çalışmaya devam ettikçe gelecekte alınacak emekli maaşı düşmektedir.
Asgari ücret üzerinden ödemesi yapılan sigortalı olarak çalışan, ek 5 üzerinden prim ödeyen, isteğe bağlı prim ödeyen ayrıca bağkurlu bireylerin ödemekte oldukları prim nedeniyle her ay için gelecekteki emekli maaşınız iki,üç lira düşmektedir.
ÇALIŞMAYA DEVAM ETTİKÇE EMEKLİ MAAŞI NİYE DÜŞÜYOR?
Sosyal güvenlik sistemimizde çeşitli dönemlerde yapılan değişiklik ile birlikte. 1999’da ve 2008’de gerçekleşen değişiklik nedeniyle. emekli maaşının hesaplanmasında etkili olan aylık bağlama oranını değiştirdi.
31.12.1999 öncesindeki dönem, aylık bağlama oranının, yani ödediğinizin primin ne kadar maaşını yükselteceğini belirleyen oranın, en yüksek olduğu dönemdi.
Bu oran 01.01.2000 ve sonrasında düşürüldü. İlk 3600 gün için yüzde 3,5; 3600 günden sonraki her 360 gün için % 2 ve 9000 günden sonraki her 360 gün için ise yüzde 1,5 oldu.
5510 sayılı kanun ile yapılan değişiklik neticesinde ise, aylık bağlama oranını neredeyse minimum hale getirdi. 01.10.2008 sonrasında her çalışılan yıl için aylık bağlama oranı % 2 olarak sabitlendi.
Bu hesaplama oranlarının değişmesi kişilerin hangi dönemde daha çok çalışmışlar ise ona göre emekli maaşlarının daha ağırlıklı olmasını da sağladı. Zira 1999 ve öncesinde işe girişin olan biri için emekli maaşı üç farklı dönem için sanki kısmi aylık hesaplanır gibi ayrı ayrı hesaplanıyor, sonra bu aylıklar birleştiriliyor. 1 Ekim 20008 sonrasında çalışmaya devam eden bir kişinin aylık bağlama oranı % 2 olarak uygulanan dönemi artıyor; bu ise emekli maaşının düşmesini getiriyor.
ASGARİ ÜCRETLİNİN EMEKLİ MAAŞI HER AY 2-3 LİRA DÜŞÜYOR
Düşmeyi Önlemek de Mümkün Ancak bu herkes için böyle değil. Asgari ücret ve bunun biraz üzerindeki ücretlerde çalışılan ve kendi hesabına göre çalışanlarda her ay için gelecekte alınacak emekli aylığı aylık yaklaşık 2-3 lira düşüyor.
EMEKLİ AYLIĞININ DÜŞMEMESİ İÇİN NE YAPMALI ?
Emekli aylığı hesaplanırken, her dönemde aylık bağlama oranı farklıdır ve güncelleme katsayısı ayrıdır ve alt sınır başkadır. 5.400 TL yaklaşık hesaplanan bir tutardır ve asgari ücrete bağlı olarak artar. Emekli maaşının düşmemesi için basit bir hesapla 2008 sonrası çalışmalarda aylık brüt kazancının en az asgari ücretin 2.5 katından fazla olması gerekiyor ki çalıştıkça emekli maaşı düşmesin. diğer yandan çalışan ve kendi hesabına çalışanlar emeklilik için istenilen prim gününü doldurmaları halinde kayıt dışı çalışmaları veya işten ayrılarak hizmet süresi ile yaş şartlarını yerine getirmek için beklemeleri halinde emeklilik aylıklarında düşme olmadığı gibi emeklilere verilen her altı ayda verilen zamlardan da yararlanmaktadırlar.
EMEKLİ MAAŞINI ÇALIŞTIKÇA ARTANLAR KİMLER?
Ancak ortalama 5.400 TL’üzerinden prim ödemesi yapılan kişilerin ücretleri çalıştıkları ay başına azalmıyor, aksine her ay prim ödedikçe gelecekteki emekli maaşı iki-üç lira artıyor.
Sigorta primi 10.000 -15.000 üzerinden ödemesi yapılan kişilerin kişilerin ücretleri çalıştıkları ay başına azalmıyor, aksine her ay prim ödedikçe gelecekteki emekli maaşı 10-15 lira arası artıyor
Primini en yüksekten 2019 yılı rakamıyla brüt 19.188 TL üzerinden ödemesi yapılanlarda oluyor. Tavandan ya da buna yakın bir ücret alan kişinin gelecekte alacakları emekli maaşı 15-20 TL arasında artıyor.
Hasan Basri ÖZKAN
Sosyal Güvenlik Uzmanı