İŞVEREN ÇALIŞTIRDIĞI PERSONELİNE YEMEK ÜCRETİ ÖDEMEK ZORUNDA MIDIR?

İŞVEREN ÇALIŞTIRDIĞI PERSONELİNE YEMEK ÜCRETİ ÖDEMEK ZORUNDA MIDIR?

4857 sayılı iş kanununda işverenin çalıştırdığı personeline yemek ücretini ödemesi ile ilgi olarak herhangi bir zorunluluğu bulunmuyor. Bu tür yan haklar kapsamına girdiğinden dolayı toplu iş ve işverenle yapılan iş sözleşmesi kapsamındaki hükümlere tabiidir. Çalışanlar yemek yardımı konusunda işletme sahibi ile konuşup iş sözleşmesinde yer vermelidir. İş sözleşmesinde yemek yardımı/ücreti konusunda herhangi bir madde geçmezse ise yemek ücreti ödemek zorunluluğu oluşmaz.

Yemek Ücretinin Vergilendirilme ile yemek kartları ve yemekhanenin vergisel avantajları çalışanlara verilen yemek ücreti çözümleri; nakit, yemek fişi, yemek çeki, yemek kartları ve yemekhane olarak ayrılıyor.

Eğer bir şirket nakit olarak bir yemek yardımı yapıyorsa, ücret bordrolarında bu işlemi vergilendirilmelidir.

Eğer yemek kartı, yemek çeki gibi çözümler tercih edilecekse yasa gereği günlük yemek bedeli sınırına kadar vergi kalemlerinden bazılarından muaf tutulur.   

• SGK işveren hissesi                            
• SGK işçi prim hissesi                    
• Damga vergisi.                                    
• Gelir vergisi                             

Bunlarla birlikte yemek kartı, çeki kullanımlarının muhasebe muhasebe kayıtlarında masraf olarak kayıt alınması gerekir. Yemek bedeli istisna tutar üzerinde kalan rakam için hesaplanır.

Yemek fişleri ise muhasebe personeline ek yük getirmektedir. Her ay çalışanların ay boyunca kullandığı fişlerinin hepsinin ayrı ayrı kayıtlara girilmesi gerekmektedir.

İşletmeler yemek çözümü olarak yemekhane tercih ettiğinde ise işveren masrafı olarak görünür, çalışan için SGK Primi ve damga vergisi ödeme zorunluluğu ortadan kalkar yapılan tüm harcamalar gider olarak kayıtlara alınır Hepimizin bildiği üzere yemek molaları çalışan motivasyonunu artırmada büyük öneme sahip. Yemek ve çay molaları olarak bildiğimiz bu kısa aralar çalışanların zihinlerini temizlemesine yardımcı olur, verimliliklerini yükseltir. Bu yüzden de günümüzde birçok işveren yan hak olarak yemek molalarını tercih ediyor.

Yemek molalarında şirketler birçok yemek çözümü kullanıyor. Bunlar arasında en popüler çözümler yemekhane ve yemek kartlarıdır. Çözümleri kısaca sıralarsak;

• Nakdi yemek yardımı,
• Yemekhane,
• Yemek kartı,                                    
• Yemek fişi,

Özellikle işverenler yemek çözümü olarak yemek kartı tercih ettiklerinde günlük ne kadar ücret belirtmesinin uygun olacağı konusunda kararsız kalabiliyor. Vergi avantajından faydalanılabilecek günlük yemek bedeli, 2022 yılı için 34 TL + KDV olarak belirlenmiştir. Bu tutarın üzerindeki kısım için vergi avantajı uygulanmamakta olup, aşan tutar için Gelir Vergisi ödenmesi gerekir. Bir çalışanın günlük yemek ücreti ne olmalı, Bu konu ile ilgili olarak Esnaf lokantaları ve Kafe gibi işletmelerdeki yemek fiyatlarına göre belirlememiz en uygun yöntem. Burada belirleyici faktör çalışanlarınızın en çok hangi yemeği tercih etmesine bağlı olarak değişecektir. Çoğunlukla çalışanlarınız öğle yemeklerinde pide türlerinden yemeği istediğini düşünerek hesap yaptığımızda bir çalışan için bir günlük yemek ücreti en az 36,72 TL olmalıdır. Ayrıca çalışanın pide türü tercihi bu yemek türünün hem besin değerinin yüksek olması hem de fiyatının değişimlerden az etkilenmesinden kaynaklıdır. 2022 hesaplarına göre günlük yemek bedeli ve pide endeksine göre bakıldığında işletmelerin yemek ücretinin 36,72 TL altında olmaması gerektiği aşikardır.          

                                                                                                                                                                                                                                                                  Hasan Basri ÖZKAN                           
                                                          İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı