ÜLKEMİZDE EMEKLİLİK İÇİN YAŞA TAKILANLAR (EYT) GERÇEĞİ (3)

    ÜLKEMİZDE EMEKLİLİKTE YAŞ TAKILANLAR (EYT) GERÇEĞİ (3)

1999 yıllarının iktidarı olan ANAP, DSP VE MHP Koalisyon hükümetinin İMF dayatması karşısında alelacele çıkarmış olduğu ve 08.09.1999 tarihide yürürlüğe giren 4447 sayılı yasa ile ülkemizde emeklilik sistemi değiştirmiştir. 08.09.1999 tarihine kadar kadınlar ve erkekler 18 yaş SSK ‘lı işe başlama tarihlerine göre, kadınlar 20 yıl 5000 prim günü, erkekler 25 yıl 5000 prim gününe tabi olarak emekli olmaktaydı. 08.09.1999 tarihinde 4447 sayılı yasa ile bu sitem değişmiş kadınların ve erkeklerin sigortalılık sürelerine yaş şartı eklenmiştir. Bu değişiklikle kadınların kademeli olarak 58, erkeklerin ise emeklilikleri 60 yaşına kadar uzatılmıştır. Ancak dönemin muhalefet partisi Fazilet Partisi düzenlemenin iptali için Anayasa Mahkemesine gitti ve Anayasa Mahkemesi kadınlarda emeklilik yaşının 58, erkeklerde 60 yaş olmasını kabul etmedi. 23.02.2001 tarihli kararında yürütmeyi durdurdu. Yapılan düzenleme ile kademeli sistem getirildi. 1 Haziran 2002 tarihinde 08.09.1999 öncesi işe başlayanlarda kademeli emeklilik sistemi devreye girmiş oldu.

İlk SGK işe başlama tarihi sigortalının işverenle yaptığı sözleşme dışında, emeklilik açısından Devletle de yapmış olduğu sözleşmedir. İlk işe başlama tarihine göre emekli olacağını bilen milyonlarca çalışanın emekli olacağı tarihin değişmesi büyük mağduriyetler doğurmuştur.

Emekli olacağı yaştan 5 yıl, 8 yıl, 13 yıl ve 15 yıl daha geç emekli olmak çalışanların mağduriyetlerine sebep olmaktır. 08.09.1999 tarihinde yapılan değişikliklerin geçmişe dönük olarak uygulaması çalışanların mağdur olmasına neden olmuştur. Yasayı çıkartan dönemin koalisyon hükümeti seçim barajının altında kalmıştır.

Ülkemizde işsizlik verileri son dönemlerin en yüksek seviyesinde, 3.950.000 kişi işsiz. İşsizlik oranı önceki aya göre 1,4 puanlık artış ile %12,1 oldu.

Ülkemizde 3.950.000 işsiz varken, emekli olup çalışanların ya da iş arayanların toplam sayısı ise yaklaşık olarak 5.000.000 yaklaşmaktadır.

İşsizlik bu kadar artmışken düşük emekli maaşları ile geçinemeyenler çalışmak zorunda ve her geçen günde çalışmaya devam edecektir. Ortalama emekli maaşı 2.000 TL…

EYT ‘LİLERİN SAYISI-MALİYETİ-İŞSİZLİĞİN ÇÖZÜMÜNE KATKISI

Ülkemizde Sosyal Güvenlik iştirakçisi sayıları 2000 yılı içinde SSK'lı çalışan sayısı; 5.254.125 kişidir.

 GENEL TOPLAM 11.759.149 kişi,

2000 yılında emekli sayısı 5.913.706 kişidir.

2021 yılı içinde emeklilere, vefat eden eş, anne veya babasının dul ve yetim aylığı alan 3.878.000 kişi malullük, vazife malullüğü ve sürekli iş görmezlik aylığı alan 318.000 kişi eklendiğinde Sosyal Güvenlik Kurumu SGK ‘den aylık ve gelir alanların sayısı 13.383.000 kişiyi bulmaktadır. Bu rakam ülkemiz nüfusunun % 16’sına karşılık gelmektedir.

2000-2021 arası emekli olanların sayısı; 6.878.615 kişi,

2000 yılında toplam çalışan 11.759.149 kişinin 6.878.615 'i emekli olmuş,

2021 sonu itibariyle emeklilikte yaşa takılanların sayısı 4.880.534 kişi,

Ülkemizde her ay 53.000 kişi emekli oluyor.

2021 Ekim sonu itibariyle emekli olanların sayısı 481.652 kişidir,

31 Ekim 2021 emeklilikte yaşa takılanların sayısı 4.472,573 kişidir,

Yasa çıkarsa 4.398.882 kişinin emekli olması durumunda maliyeti;

Ortalama Emekli Maaşı 2000 TL* Toplam EYT sayısı 4.398.882 = 8.797.764.000 TL

Yıllık EYT Maliyeti 8.797.764.000*12= 105.573.168,000 TL'dir.

Ancak bugün yasa çıksa bile 4.398.882 kişinin hemen emekli olması mümkün değildir.

• Çırak ve stajyer olarak işe başlayanların çıraklıkta ve stajda geçen süreler hizmetten sayılmadığından dolayı her ne kadar işe başlama tarihleri 08.09.1999 öncesi olsa da emeklilikte bu kişiler emeklilik hakkı elde edemezler.
• Prim günü eksik olanlar emeklilik hakkı elde edemezler.
• Sigortalılık süresi erkeklerde 25 yıl istenir 31 Ekim 1997 sonrası sigortalı olan erkekler her ne kadar yaşını ve prim gün sayısını tamamlarsa da 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlamadıkları için emekli olamazlar.
• Emekli sandığına tabi çalışan kadın ve erkekler emekli olduklarında çalışırken aldıkları maaşın yarısını emekli olduklarında alacaklarından emeklilik hakkından yararlanacakların oranı %15-20'ler civarında olacaktır.
• BAĞ-KUR’da kadınların 20 yıl 7200 prim günü, erkeklerin ise 25 yıl 9000 prim günü tamamlayanların sayısı tüm BAĞ-Kur’lular da %30 civarındadır.

Bu durumda Emeklilikte Yaşa Takılanların Emekliliği en az 12 yıllık süreye yayılacaktır.

Yasa Çıkarsa Emekli Olacakların Sayısı 800.000 kişi aralığındadır.

Gerçek Aylık Maliyeti 800.000*2000=1. 600.000. 000 TL.

Gerçek Yıllık Maliyet 1.600.000.000*12=19.200.000.000 TL. civarındadır.

Sonuç olarak, EYT ‘den emekli olanların netice ne olursa olsun çalışma hayatından çıkması amaçlanmalıdır. Emekli olanlar çalışma hayatından çıktıklarında işsizlere iş imkânı doğmuş olması aşikârdır.

Emekliler ise aylıklarının bir kısmını dolaylı vergi olarak hazineye geri ödeyeceklerdir.

                                                                                                                                    Hasan Basri ÖZKAN

                                                                                                                                   İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı